Οδηγίες Διδασκαλίας Μαθημάτων Λυκείου

[sophie]

Γ. ΓΥΜΝΑΣΙΟ - ΛΥΚΕΙΟ - ΤΕΕ

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ

Αφετηρία, κέντρο και περιεχόμενο του θρησκευτικού μαθήματος στη Δ/θμια Εκπαίδευση είναι το πρόσωπο και το έργο του Ιησού Χριστού μέσα στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Με τη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών στο γυμνάσιο επιδιώκεται η μελέτη του χριστιανισμού ως βιβλικού λόγου και ιστορίας, ως ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης και ως πολιτιστικής έκφρασης και παρουσίας μέσα στο σύγχρονο κόσμο. Η ερμηνευτική μέθοδος κατά τη συνάντηση των μαθητών με τα μορφωτικά αγαθά από την Αγία Γραφή, τους Πατέρες, τη ζωντανή παράδοση της Εκκλησίας, καθώς και από κάθε πρόσφορο συγγενή χώρο είναι ανάγκη να συνδυάζεται με την αξιοποίηση των προσωπικών εμπειριών και δυνατοτήτων των μαθητών στο πλαίσιο ενός δημιουργικού διαλόγου. Η διδασκαλία του μαθήματος αναντίρρητα έχει βασικά γνωσιολογικό χαρακτήρα. Καθώς όμως το περιεχόμενό του δεν μπορεί να «προσφέρεται» ως απλή πληροφορία, είναι αναγκαίο η μέθοδος να ξεκινάει από εμπειρίες και βιώματα των μαθητών, να δημιουργεί ευκαιρίες για ενεργοποίηση και προβληματισμό, χωρίς να προσφέρει έτοιμες απαντήσεις και θέσεις, να δίνει δηλαδή ευκαιρίες για διερεύνηση και ανακάλυψη από τους ίδιους τους μαθητές. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για μια ενεργητική μάθηση με ανακάλυψη. Επίσης, καθώς είναι απαραίτητη η διαλογική συζήτηση, ενδείκνυται η συνεργασία, η συνδιαμόρφωση, η εφαρμογή της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας και η αντίστοιχη οργάνωση της τάξης, καθώς και η πραγματοποίηση δραστηριοτήτων.

Στο λύκειο το μάθημα οφείλει:
• Να ανοίγει στους μαθητές το παράθυρο της γνώσης, πληροφόρησης και εμβάθυνσης στο περιεχόμενο της χριστιανικής παράδοσης και στην εμπειρία της συνάντησης αυτής της παράδοσης με τον πολιτισμό γενικότερα.
• Να καλεί τους νέους σε διαλεκτική προσέγγιση της χριστιανικής παράδοσης, προσφέροντάς τους την απαραίτητη πληροφόρηση για θρησκεύματα και φιλοσοφικές αντιλήψεις, ώστε ελεύθερα να αποφασίσουν αν τους αφορά η βίωση της αλήθειας που κομίζει η ορθόδοξη χριστιανική παράδοση.
• Να μην αγνοεί ότι τα Θρησκευτικά είναι μάθημα γνώσης και όχι κατήχησης και προσηλυτισμού.
• Να σέβεται την προσωπικότητα των μαθητών, τις έντονες σ’ αυτή την ηλικία φιλοσοφικές, υπαρξιακές και θρησκευτικές αναζητήσεις, καθώς και τους οραματισμούς του, έχοντας ως απαρέγκλιτη προϋπόθεση την ελευθερία της ευαγγελικής κλήσης.
• Να προσεγγίζει τα θέματα που σχετίζονται με την πίστη, τη θρησκεία, τον θεό και την ηθική, λαμβάνοντας υπόψη το νοητικό και υπαρξιακό επίπεδο των μαθητών, τις αυξημένες ευαισθησίες και συναισθηματικές μεταπτώσεις της ηλικίας τους, τα προβλήματα και τις ανάγκες τους (εκρηκτικότητα σεξουαλικής αφύπνισης, προβλήματα στις κοινωνικές και διαφυλικές σχέσεις, αγωνία επαγγελματικής αποκατάστασης κ.ά.).
Όποια διδακτική μέθοδο και αν εφαρμόζουμε για την επίτευξη των γενικών σκοπών του μαθήματος κάθε λυκειακής τάξης ή των ειδικών στόχων κάθε επιμέρους διδακτικής ενότητας, η διδασκαλία δεν μπορεί παρά να έχει χριστοκεντρικό και μαθητοκεντρικό χαρακτήρα, προσαρμοσμένο στην ηλικία των μαθητών, στις δυνατότητες και στις ανάγκες τους.
Το μάθημα στα ΤΕΕ, σύμφωνα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα και το βιβλίο που γράφτηκε με βάση αυτό, είναι μονόωρο και διδάσκεται μόνο στην Α΄ τάξη του 1ου Κύκλου. Το περιεχόμενό του προσφέρεται και προσιδιάζει εξατομικευμένα στην ηλικία και στην εξειδικευμένη εκπαίδευση των μαθητών στους οποίους απευθύνεται και προβάλλει την Ορθοδοξία ως πρόταση ζωής και νοηματοδότησης του πολιτισμού.
Αρχίζει με την αναζήτηση του απόλυτου, της αλήθειας, προχωρεί με τα θρησκεύματα και παραθρησκεύματα και, προοδευτικά, καταλήγει στην Ορθοδοξία. Αυτή η εξελικτική-πυραμοειδής ταξινόμηση του περιεχομένου εξυπηρετείται περισσότερο από το διάλογο και την επαγωγική μέθοδο ως μορφές διδασκαλίας. Η διδακτική αφόρμηση σχετίζεται με ζητήματα υπαρξιακού προβληματισμού και με προβλήματα που δημιουργεί το τεχνοκρατούμενο περιβάλλον. Η διαλογική μορφή διδασκαλίας στο εκπαιδευτικό περιβάλλον είναι απαραίτητη για τη βελτίωση των εκφραστικών μέσων των μαθητών, αξιοποιώντας ιδέες και σύγχρονες τάσεις θεώρησης του κόσμου και της ζωής.

ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Στη διδακτική των Αρχαίων Ελληνικών, πρωτότυπο και μετάφραση, προέχει η ευαισθητοποίηση των επιμορφουμένων στα χαρακτηριστικά του κάθε γραμματειακού είδους και στον ιδιαίτερο τρόπο προσέγγισης που απαιτείται, έτσι όπως καταγράφονται στα αντίστοιχα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών (Α.Π.Σ) και τις Οδηγίες των φιλολογικών μαθημάτων.

ΑΡΧΑΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ

Στο γυμνάσιο η μέθοδος διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών από το πρωτότυπο είναι κειμενοκεντρική, η οποία εστιάζεται στην κατανόηση του περιεχομένου και στην αναγκαία γι’ αυτό το σκοπό λεξιλογική εξομάλυνση, γραμματική και συντακτική επεξεργασία και την άσκηση στην άμεση και βιωματική κατανόηση του αρχαίου κειμένου (αρχαιογλωσσία, αρχαιογνωσία). Επιδιώκεται, επίσης, ο συσχετισμός των κοινών δομικών στοιχείων, αλλά και των διαφορών, μεταξύ της αρχαίας και της νέας ελληνικής γλώσσας.
Στο λύκειο η διδακτική μέθοδος είναι κειμενοκεντρική- ερμηνευτική προσαρμοζόμενη στο γραμματειακό είδος του κειμένου. Το κείμενο αποτελεί κέντρο του ενδιαφέροντός μας και αντιμετωπίζεται ως οργανικό σύνολο του οποίου τα μέρη φωτίζονται και ερμηνεύονται αμοιβαία. Το διδακτικό σχήμα είναι: συνολική θεώρηση του κειμένου, θεματικά κέντρα και δομή, αναλυτική διερεύνηση περιεχομένου και μορφής, και, τέλος, συνολική συνθετική εκτίμηση των ουσιωδών στοιχείων του κειμένου.

ΑΡΧΑΙΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Η διδακτική μέθοδος διαφοροποιείται ανάλογα με το γραμματειακό είδος, το οποίο αντιμετωπίζεται ως νέο λογοτεχνικό κείμενο από μετάφραση.
Η ερμηνευτική διαδικασία στηρίζεται στην αντίληψη ότι το κείμενο αποτελεί οργανικό σύνολο και αρχίζει από τη γενική θεώρηση του όλου. Επισημαίνονται τα θεματικά κέντρα και η δομή και διερευνάται το περιεχόμενο και η μορφή. Το κείμενο εντάσσεται στο κοινωνικό/πολιτικό/πολιτισμικό πλαίσιο δημιουργίας του. Η ενδοκειμενική ερμηνεία ενισχύεται με διακειμενικές αναφορές, με διεπιστημονική σύνδεση με άλλα γνωστικά αντικείμενα και με την υποστήριξη από κατάλληλο εποπτικό υλικό.

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Η μέθοδος προσέγγισης είναι ερμηνευτική και στηρίζεται στη συνεξέταση μορφής και περιεχομένου. Χρήσιμη είναι η γνώση και η αξιοποίηση των θεωριών της λογοτεχνίας ανάλογα με το λογοτεχνικό είδος και πάντα «σε συνομιλία» με το κείμενο. Η διδασκαλία αποσκοπεί στην κατανόηση του κειμένου με την ανάλυση των επιμέρους στοιχείων του και με άξονα το ίδιο το κείμενο (κειμενοκεντρική μέθοδος). Λαμβάνεται υπόψη το κειμενικό είδος (ποιητικό ή πεζό), αναδεικνύεται ο διεπιστημονικός και διαπολιτισμικός χαρακτήρας του μαθήματος και γίνεται ένταξη του κειμένου στο ιστορικό του πλαίσιο. Στη διδακτική προσέγγιση τον πρώτο ρόλο τον έχει ο αναγνώστης και η ανάγνωσή του, η οποία δεν μπορεί να παρανοεί το κείμενο, καθώς η ερμηνευτική προσέγγιση ξεκινάει από το κείμενο και καταλήγει στο κείμενο.

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Με το δεδομένο ότι η γλώσσα είναι επικοινωνιακό, κοινωνικό και πολιτιστικό προϊόν, η καταλληλότερη μέθοδος είναι η επικοινωνιακή (λειτουργική), η οποία μπορεί να στηρίζεται σε ποικίλες προσεγγίσεις (ομαδοσυνεργατική, μέθοδος σχεδίων εργασίας κ. ά.) με στόχο τη βελτίωση της επικοινωνιακής γλωσσικής ικανότητας του μαθητή και της χρήσης της γλώσσας. Στο γυμνάσιο ολοκληρώνεται το γραμματικοσυντακτικό σύστημα της γλώσσας με έμφαση στο «ακούω, κατανοώ, μιλώ και γράφω» και η εισαγωγή του μαθητή στα κειμενικά είδη, στοιχεία που μελετώνται πάντα σε σχέση με τα κείμενα.
Στο λύκειο δίνεται έμφαση στα κειμενικά είδη, στα επίπεδα ύφους και στην παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου με κατάλληλο και πλούσιο λεξιλόγιο. Αν διαπιστωθεί αδυναμία στο γραμματικοσυντακτικό σύστημα, στην ορθογραφία και τη στίξη, ο εκπαιδευτικός με κατάλληλες διδακτικές διαδικασίες καλύπτει τα κενά.
Ιδιαίτερα πρέπει να δοθεί έμφαση στη διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας σε όλα τα σχολεία της χώρας, σε όλες τις βαθμίδες και σε όλους τους τύπους, ώστε ο εκπαιδευτικός να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει ανάλογα προβλήματα, όπως εκείνα των παλιννοστούντων, των αλλοδαπών και των οικονομικών μεταναστών, δηλαδή η γλωσσική διδασκαλία σε γυμνάσιο και λύκειο οργανώνεται ανάλογα με το μαθητικό πληθυσμό της τάξης (επίπεδα γλωσσομάθειας και κλιμακούμενης δυσκολίας ασκήσεις).

ΓΛΩΣΣΑ-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ TEE

Ιδιαίτερα στα Τ.Ε.Ε., που οι διατιθέμενες ώρες είναι λίγες και γίνεται συνδιδασκαλία γλώσσας και λογοτεχνίας, καλύπτονται τα κενά που εντοπίζονται στο σύστημα της γλώσσας, στην ορθογραφία και τη στίξη, ενώ παράλληλα καλλιεργείται το λεξιλόγιο και μάλιστα το ειδικό με χρήση κατάλληλων κειμένων, χωρίς να υποβαθμίζεται ο ρόλος της λογοτεχνίας και η συμβολή της στη γλωσσική διδασκαλία και την αισθητική απόλαυση. Κοινό γνώρισμα όλων των προσεγγίσεων είναι η αξιοποίηση διαφόρων κειμένων προφορικού και γραπτού λόγου και η άσκηση του μαθητή στην κατάλληλη χρήση της γλώσσας ανάλογα με τις περιστάσεις επικοινωνίας.

ΙΣΤΟΡΙΑ

H διδασκαλία της Ιστορίας στη Δ/θμια εκπαίδευση επιδιώκει για τους μαθητές, πέρα από τις απαραίτητες ιστορικές γνώσεις, την οικείωση του ειδικού λεξιλογίου της ιστορικής επιστήμης, την πολύπλευρη προσέγγιση και κριτική επεξεργασία των ιστορικών πηγών, τη διαμόρφωση πνεύματος μετριοπάθειας, ανοχής και σεβασμού στο διαφορετικό, καθώς επίσης τη συνειδητοποίηση της προσωπικής τους ευθύνης για την πορεία της κοινωνίας μέσα στην οποία ζουν. Η σύγχρονη διδακτική του μαθήματος, επομένως, για να εξυπηρετήσει τους σκοπούς αυτούς είναι σκόπιμο να ακολουθεί σύνθετες μεθόδους οι οποίες συνδυάζουν και απαιτούν πλουραλιστικές προσεγγίσεις του αντικειμένου. Συνεπώς, η εισαγωγική επιμόρφωση θα πρέπει να προσαρμοστεί στις σύγχρονες απαιτήσεις της διδακτικής του γνωστικού αντικειμένου. Γίνεται έτσι κατανοητό ότι απαιτείται, παράλληλα με την αφήγηση, η χρήση μεθόδων οι οποίες προάγουν την διερευνητική / ανακαλυπτική μάθηση, μέσω της ευρείας αξιοποίησης του γραπτού (κείμενο, χάρτης, εικόνα, πίνακας) και του ηλεκτρονικού (πλοήγηση στο διαδίκτυο, λογισμικό ιστορίας) υποστηρικτικού υλικού. Παράλληλα με τη διδασκαλία της Γενικής Ιστορίας καθιερώθηκε και η διδασκαλία της Τοπικής Ιστορίας, η οποία αποτελεί το κατ’ εξοχήν πεδίο εφαρμογής μεθόδων διερευνητικής μάθησης και ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας (στο πλαίσιο της ανάληψης σχεδίων εργασίας ή projects από τους μαθητές). Μέσω της διδασκαλίας της Τοπικής Ιστορίας, εξάλλου, κατανοείται από τους μαθητές και η αξία της Προφορικής Ιστορίας για την παραγωγή της ιστορικής γνώσης. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην ένταξη της αξιοποίησης των πηγών στη διδακτική διαδικασία. Σε σχέση επίσης με τη διδακτική αξιοποίηση των γραπτών πηγών, επιβάλλεται να κατανοηθεί ότι είναι λανθασμένη η προσέγγιση οποιασδήποτε γραπτής ιστορικής πηγής ως αποκλειστικά γλωσσικού κειμένου.
Ειδικότερα στα Τ.Ε.Ε., οι μαθητές των οποίων ενδιαφέρονται για θέματα Τέχνης και Τεχνολογίας, πρέπει να ληφθεί μέριμνα κατά την επιμόρφωση, ώστε οι επιμορφούμενοι να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των μαθητών ως προς τη γνώση και κατανόηση της σχέσης που έχει η εξέλιξη της τεχνολογίας με τις εκάστοτε ιστορικές συνθήκες.

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Η διδασκαλία του μαθήματος της φιλοσοφίας έχει σκοπό να κατανοήσουν οι μαθητές την ιδιοτυπία, τη μέθοδο και τη σπουδαιότητα της φιλοσοφίας ως πνευματικής επίδοσης. Οι μαθητές πρέπει να εξοικειωθούν με τους όρους και τις έννοιες της φιλοσοφίας, αλλά και με ιδέες που αναφέρονται στον κοινωνικό, επιστημονικό και πνευματικό βίο. Παράλληλα, ο στόχος είναι να προσεγγίσουν τα μεγάλα ερωτήματα που διατυπώνει ανέκαθεν ο άνθρωπος για την ύπαρξή του και το νόημα της και να δουν με κριτικό μάτι τις απαντήσεις που δόθηκαν κατά καιρούς σε αυτά. Τέλος, καλό είναι να αξιοποιούνται διδακτικά και να τονίζονται τα σημεία διαθεματικής και διεπιστημονικής επικάλυψης από άλλα αντικείμενα που διδάσκονται οι μαθητές/τριες (ιστορία, λογοτεχνία, θετικές επιστήμες).

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ – ΛΥΚΕΙΟΥ – ΤΕΕ
Οι σύγχρονες αντιλήψεις σχετικά με τη διδασκαλία και μάθηση των Μαθηματικών θεωρούν ότι τα Μαθηματικά δεν αποτελούν μόνο ένα σύστημα γνώσεων, αλλά και μια διαδικασία οργάνωσης και τεκμηρίωσης αυτών των γνώσεων. Αν δεχτούμε, επομένως, ότι η διδασκαλία των Μαθηματικών δεν αφορά μόνο την απόκτηση γνώσεων και την κατάκτηση ενός συγκεκριμένου επιπέδου ικανοτήτων, αλλά περιλαμβάνει και διαδικασίες μάθησης που καλύπτουν τις διαστάσεις που αναφέρονται στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών, οι στόχοι της μαθηματικής εκπαίδευσης εκφράζονται πληρέστερα με όρους δραστηριοτήτων, παρά με όρους παρατηρήσιμων συμπεριφορών. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι μια διαδικασία μάθησης που στηρίζεται σε επεξεργασία δραστηριοτήτων δεν θα οδηγήσει και σε κάποια «προϊόντα» μάθησης.
Με βάση τα προηγούμενα προκύπτει ότι για κάθε τάξη η διδασκαλία των Μαθηματικών πρέπει να οργανωθεί στη βάση της συνύπαρξης ενός σχεδιασμού κατάλληλων και πλούσιων δραστηριοτήτων και ενός προγραμματισμού μιας επιθυμητής τελικής συμπεριφοράς. Θα πρέπει όμως να λαμβάνεται πάντοτε σοβαρά υπόψη η γενική παραδοχή ότι οι μαθητές δεν πρέπει να είναι παθητικοί δέκτες πληροφοριών, αλλά να μαθαίνουν μαθηματικά χτίζοντας ενεργητικά τη νέα γνώση από τις εμπειρίες τους και την προηγούμενη γνώση.
Επίσης, είναι σημαντικό να παρέχονται στους μαθητές δικλείδες ασφαλείας στην αναζήτηση της γνώσης και στην εννοιολογική κατανόηση αυτής. Αυτό σημαίνει οι μαθητές πρέπει να έχουν τη δυνατότητα πολλαπλής προσέγγισης μιας έννοιας όπως:
α) Μέσω διαφόρων τύπων αναπαραστάσεων (συμβολικά, με γραφικές παραστάσεις, με πίνακες, με γεωμετρικά σχήματα).
β) Με τη χρήση των νέων τεχνολογιών.
γ) Με την επίλυση προβλημάτων της καθημερινής ζωής και άλλων γνωστικών αντικειμένων.
δ) Με διαθεματικό - διεπιστημονικό τρόπο.
ε) Με αναφορά στην Ιστορία των Μαθηματικών (η Ιστορία των Μαθηματικών είναι ένα πεδίο πλούσιο σε ιδέες για τη διδακτική προσέγγιση μιας έννοιας).
Λεπτομέρειες για τους τρόπους και τις μεθόδους διδασκαλίας μπορεί ο διδάσκων να βρει στο τεύχος των οδηγιών για τη διδασκαλία των Μαθηματικών στο γυμνάσιο και στο λύκειο.
Ειδικότερα στα Τ.Ε.Ε., λόγω του χαρακτήρα των γνωστικών αντικειμένων και των ενδιαφερόντων των μαθητών, η διδασκαλία των Μαθηματικών θα πρέπει να είναι προσανατολισμένη περισσότερο στις εφαρμογές των Μαθηματικών και να αποφεύγεται η διδασκαλία θεωρητικών θεμάτων.

[PDE ads]

[sophie]

...συνέχεια

ΦΥΣΙΚΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Η διδασκαλία του μαθήματος στο γυμνάσιο έχει γνωσιολογικό χαρακτήρα και εστιάζεται σε βασικές έννοιες της Φυσικής. Οι μαθητές στην καθημερινή ζωή τους έχουν βιώσει εμπειρίες και καταστάσεις που περιέχουν πολλές από τις έννοιες που θα διδαχθούν. Συχνά όμως οι αντιλήψεις των μαθητών έρχονται σε αντίθεση με την επιστημονική περιγραφή. Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να προκαλεί ερωτήματα, ώστε να εξερευνά τις εναλλακτικές απόψεις των μαθητών και να τους καθοδηγεί στην ανακάλυψη της σωστής εξήγησης των φαινομένων μέσω της ορθής χρήσης των εννοιών. Για το σκοπό αυτό τονίζεται ο θεμελιώδης ρόλος του πειράματος. Το πείραμα αποτελεί τη μεθοδολογία της Φυσικής, ώστε οι μαθητές να αντιλαμβάνονται τη σωστή χρήση των εννοιών για την εξήγηση των φυσικών φαινομένων ενώ ταυτόχρονα ευνοείται και ο διερευνητικός χαρακτήρας του μαθήματος. Για το σκοπό αυτό οι μαθητές θα πρέπει να έρθουν σε επαφή με το εργαστήριο, ώστε να χρησιμοποιήσουν τις συσκευές και τα όργανα που διατίθενται.
Ιδιαίτερο βάρος πρέπει επίσης να δοθεί στην συνειδητοποίηση από το μαθητή της γνωστικής του πορείας.
Η χρήση των νέων τεχνολογιών δίνει τη δυνατότητα για την μοντελοποίηση μη παρατηρήσιμων φυσικών διαδικασιών (ιδιαίτερα στο μικροσκοπικό επίπεδο).
Οι νέες τεχνολογίες δίνουν τη δυνατότητα επίσης και για διαφορετικές συμβολικές αναπαραστάσεις φυσικών μεγεθών που περιγράφουν τα φυσικά φαινόμενα και, συχνά, δεν είναι άμεσα παρατηρήσιμα (π.χ. τα διανύσματα).
Η διδασκαλία της Φυσικής στο γυμνάσιο στοχεύει, επομένως, στα παρακάτω σημεία:
• Να φέρει τον μαθητή σε επαφή με τα θεμελιώδη φυσικά μεγέθη και τις βασικές έννοιες καθώς και στον χειρισμό τους, χρησιμοποιώντας τις μαθηματικές γνώσεις, που γνώρισε σε προηγούμενες τάξεις.
• Να εξοικειώσει σταδιακά το μαθητή με τη μικροσκοπική δομή της ύλης και τις σχέσεις μεταξύ των μικροσκοπικών και μακροσκοπικών ιδιοτήτων και μεγεθών της ύλης.
• Να μπορεί ο μαθητής να ερμηνεύει απλά φυσικά φαινόμενα, χρησιμοποιώντας τόσο την έννοια της δύναμης όσο και την έννοια της ενέργειας και τις ενεργειακές μεταβολές.
• Να εθίσει τον μαθητή να χρησιμοποιεί τη Φυσική, για να ερμηνεύει φαινόμενα της καθημερινότητας και να αντιλαμβάνεται πώς λειτουργούν απλές συσκευές καθημερινής χρήσης.
• Να κατανοήσει ο μαθητής ότι πρέπει να χρησιμοποιεί γνώσεις από την Φυσική, ώστε να στέκεται κριτικά απέναντι σε κοινωνικά προβλήματα, όπως η ρύπανση του περιβάλλοντος, η χρήση της πυρηνικής ενέργειας, η εξοικονόμηση πόρων κ.λπ.
• Να έλθει ο μαθητής σε πρώτη επαφή με το εργαστήριο, ώστε να αρχίσει να αντιλαμβάνεται ότι το πείραμα αποτελεί την μεθοδολογία της Φυσικής. Με την πειραματική διαδικασία ενεργοποιείται και η συνεργατική μάθηση, ενώ αναδεικνύονται συναφείς δεξιότητες, όπως ο έλεγχος της υπόθεσης και του θεωρητικού μοντέλου, η γενίκευση των συμπερασμάτων κ.λπ.
• Να έλθει ο μαθητής σε πρώτη επαφή με τα διαθέσιμα λογισμικά και μέσα από τις επιλογές των παραμέτρων του λογισμικού να καθοδηγείται στη σωστή χρήση των εννοιών της Φυσικής.
• Να χρησιμοποιηθούν οι Νέες Τεχνολογίες για τη δημιουργία προσομοιώσεων από τον εκπαιδευτικό ή/και τους μαθητές για αυθεντικές / πραγματικές καταστάσεις.
• Να αναπτύσσουν οι μαθητές σταδιακά την ικανότητα της επιστημονικής μεθοδολογίας, της διερεύνησης και επίλυσης προβλημάτων, ώστε να αποκτήσουν μια διά βίου σχέση μάθησης με τη Φυσική.
Η διαθεματική προσέγγιση απαιτείται για να γίνει αντιληπτό η διασύνδεση της Φυσικής με τον πραγματικό κόσμο. Ο σκοπός του προγράμματος είναι να προβληθούν και να διαχυθούν οι έννοιες της διαθεματικότητας. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να δοθεί έμφαση και στη γνώση και στη γνωστική δομή του αντικειμένου, αλλά και στις δεξιότητες που απαιτούνται και περιγράφονται στο Δ.Ε.Π.Π.Σ.

ΦΥΣΙΚΗ ΛΥΚΕΙΟΥ
Στο λύκειο εισάγονται αξιωματικά οι θεωρίες που οι μαθητές γνώρισαν στις προηγούμενες τάξεις.
Η αξιωματική θεμελίωση απαιτεί:
1. Τη χρήση βασικών εννοιών από τα Μαθηματικά που θα πρέπει να εισάγονται στην αρχή μαθήματος από τον εκπαιδευτικό.
2. Την ένταξη των εννοιών που έχουν διδαχθεί στις προηγούμενες τάξεις στο πλαίσιο της αξιωματικής θεμελίωσης της Φυσικής.
3. Τη συνδυαστική προσέγγιση για τη λύση προβλημάτων (π.χ. την κινηματική και ενεργειακή προσέγγιση).
4. Την επίλυση προβλημάτων αντίστοιχων με το σχολικό εγχειρίδιο προεκτείνοντας αυτά, ώστε να συνδυάζουν όσο το δυνατόν περισσότερες γνωστικές δομές του αντικειμένου.
Ειδικότερα, έμφαση πρέπει να δοθεί σε έννοιες που δεν αναφέρονται στη θεωρία αλλά υπάρχουν στα προβλήματα του σχολικού εγχειριδίου (π.χ. ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας κ.λπ)
Ειδικότερα, η διδασκαλία της Φυσικής στο λύκειο επιδιώκει:
• Να φέρει σε πρώτη επαφή το μαθητή με την αξιωματική θεμελίωση της Φυσικής (νόμοι του Νεύτωνα, ηλεκτρομαγνητική θεωρία, θερμοδυναμικά αξιώματα κ.ά.) και να αντιληφθεί ο μαθητής τη διασύνδεση της αξιωματικής θεμελίωσης με τις Φυσικές Θεωρίες και τα φυσικά μεγέθη που γνώρισε στο γυμνάσιο.
• Να αρχίσει ο μαθητής να χρησιμοποιεί, συστηματικότερα από ό,τι στο γυμνάσιο, το μικρόκοσμο για να ερμηνεύει μακροσκοπικά φαινόμενα.
• Να φέρει σε πρώτη επαφή το μαθητή με τις αντιλήψεις, τους νόμους και τις αρχές της νεότερης Φυσικής.
• Να δώσει τη δυνατότητα στο μαθητή να ερμηνεύει συνθετότερα φαινόμενα της καθημερινότητας από αυτά που μπορούσε να ερμηνεύσει με τις γνώσεις που απόκτησε στο γυμνάσιο.
• Να μάθει στο μαθητή την πειραματική διαδικασία.
Για να είναι αποδοτική η διδασκαλία ο εκπαιδευτικός μπορεί να χρησιμοποιήσει:
• Ποικιλία θεωριών μάθησης.
Επισημαίνεται, βέβαια, ότι δεν υπάρχει θεωρία μάθησης που να είναι πανάκεια. Ανάλογα με το θέμα, το επίπεδο και τις ιδιαιτερότητες των μαθητών και της τάξης μπορεί να αξιοποιηθούν τόσο «παραδοσιακές» όσο και πιο «σύγχρονες» μέθοδοι. Είναι δυνατό κατά περίπτωση να γίνεται συνδυασμός δύο ή περισσοτέρων μεθόδων μάθησης. Είναι σημαντικό κατά την διδασκαλία να λαμβάνονται υπόψη οι προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών ως βάση για την οικοδόμηση της μάθησης. Στόχος είναι η ενεργός συμμετοχή των μαθητών στη διαδικασία μάθησης και η μετατροπή των εμπειριών της ζωής τους σε εμπειρία γνώσης, δεξιοτήτων και αξιών.
• Τις νέες τεχνολογίες και ειδικότερα:
α) Εκπαιδευτικά λογισμικά για την μοντελοποίηση φαινόμενων του μικρόκοσμου αλλά και για την κατανόηση του χαρακτήρα (μονόμετρο, διανυσματικό) και του τρόπου χρήσης ορισμένων φυσικών μεγεθών. Επισημαίνεται ότι εκπαιδευτικό λογισμικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την προσομοίωση πειραμάτων, όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα χρήσης πραγματικών εργαστηριακών διατάξεων ή σε περιπτώσεις που το πείραμα εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλεια των μαθητών.
β) Το διαδίκτυο για να επισκεφτεί εξειδικευμένες πύλες (ΝΑΣΑ,CERN κ.ά.) ή για να αντλήσει πληροφορίες για κάποιο θέμα που πρόκειται να διδάξει.
• Το πείραμα επίδειξης ώστε οι μαθητές να βιώσουν τα φυσικά φαινόμενα.
Η διδασκαλία της Φυσικής μπορεί να βοηθήσει το μαθητή για αποκτήσει και να βελτιώσει κοινωνικές δεξιότητες όπως την ικανότητά του να συνεργάζεται για την αποδοτική παραγωγή κάποιου έργου (εργαστηριακή άσκηση κατά ομάδες), την ικανότητα να παρουσιάζει τα αποτελέσματα της εργασίας του, να διατυπώνει με σαφήνεια τις απόψεις του κ.ά.
 

ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ

Οι εργαστηριακές ασκήσεις στον γυμνάσιο στοχεύουν στο να μάθει ο μαθητής να μετράει Φυσικά μεγέθη (μέτρηση μήκους, θερμοκρασίας) και να επαληθεύει ή να ανακαλύπτει Φυσικούς νόμους (νόμοι της κίνησης, νόμος του Ομ), ενώ στο Λύκειο στο να μάθει ο μαθητής να χρησιμοποιεί τους νόμους της Φυσικής για να μετράει συντελεστές ή τιμές μεγεθών (δεν επαληθεύει το νόμο του Hook, αλλά τον χρησιμοποιεί για να μετρήσει την σταθερά ενός ελατηρίου, δεν επαληθεύει τον νόμο του Ομ, αλλά τον χρησιμοποιεί για να μετρήσει το θερμικό συντελεστή αντιστάσεως ενός υλικού). Για τις μετρήσεις και την καταγραφή των τιμών των φυσικών μεγεθών σε μια εργαστηριακή άσκηση μπορεί να χρησιμοποιηθούν παραδοσιακά όργανα ή συγχρονικές διατάξεις με αισθητήρες, ιδίως στις περιπτώσεις που οι τιμές των μεγεθών μεταβάλλονται ταχύτατα (φαινόμενα επαγωγής). Τονίζουμε ότι οι εργαστηριακές ασκήσεις συμβάλλουν σημαντικά στην κατανόηση της χρήσης της επιστημονικής μεθοδολογίας.

BΙΟΛΟΓΙΑ

Κατά τον σχεδιασμό των διδακτικών ενεργειών για τα

[sophie]

...συνέχεια

ΞΕΝΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ -ΛΥΚΕΙΟΥ

1. Αναλυτικά προγράμματα (άξονες, διαθεματικό πλαίσιο σπουδών, νέες προοπτικές για το εκπαιδευτικό μας σύστημα και νέες παιδαγωγικές εφαρμογές).
2. Το προφίλ των μαθητών στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση (δυνατότητες νοητικές, γλωσσικές κ.α, ψυχολογικό δυναμικό των εφήβων, ενδιαφέροντα και τρόποι προσέγγισης, αντιμετώπιση ειδικών περιπτώσεων όπως του υπερκινητικού, του δυσλεκτικού και του εφήβου με υψηλό δείκτη νοημοσύνης, δυνατότητες ένταξης στην ομάδα και κατάλληλες διδακτικές προσεγγίσεις για την καλύτερη ομαδοποίηση, ανάλυση αναγκών του μαθητή, μαθησιακοί τύποι/ τρόποι προσέγγισης της γνώσης, στρατηγικές μάθησης, σταδιακή αυτονόμηση, πολλαπλή νοημοσύνη).
3. Διδακτικές προσεγγίσεις (επικοινωνιακή μέθοδος, ανάπτυξη /βελτίωση δεξιοτήτων: κατανόηση – παραγωγή γραπτού και προφορικού λόγου, σχέδιο μαθήματος [Παρουσίαση – Πρακτική άσκηση – Παραγωγή, Σχέδιο που βασίζεται στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, Μοντέλο Δραστηριοτήτων TBL], αρχές δημιουργίας διδακτικού υλικού και όχι ένα και μοναδικό διδακτικό βιβλίο, ανάγκες του συγκεκριμένου μαθητικού πληθυσμού, βιβλιοθήκη τάξης, αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, ομαδοσυνεργατική μέθοδος, projects – βιωματική διδασκαλία, διαφοροποιημένη παιδαγωγική [διαβάθμιση δραστηριοτήτων, δραστηριότητες ανοικτού τύπου, συνθετικές εργασίες], εξατομικευμένη παιδαγωγική – κάλυψη των αναγκών του μαθητή, παραγωγή διδακτικού υλικού ως υλικό τάξης).
4. Διαχείριση τάξης (ρόλοι μαθητή/ δασκάλου, ομαδοσυνεργατική προσέγγιση, παρώθηση).
5. Αξιολόγηση (ποικίλες μορφές αξιολόγησης [τεστ κατάταξης, διαγνωστικό τεστ, τεστ προόδου, τελικές εξετάσεις] με βαρύτητα στη διαμορφωτική αξιολόγηση και την αυτοαξιολόγηση, στο portfolio, στην αξιολόγηση μέσα στην ομάδα και στην αξιολόγηση προϊόντων ομαδικών εργασιών).
6. Θέματα ειδικού ενδιαφέροντος όπως :
- Διδασκαλία κατά επίπεδα γνώσεων (Γυμνάσιο) / CEF
-Γλωσσικές δραστηριότητες και όχι γλωσσικές ασκήσεις
-Χρήση της μητρικής γλώσσας και ενδυνάμωση της πολυγλωσσίας
-Projects και τρόποι που προάγουν τη διαθεματική προσέγγιση
-Χρήση πολυμέσων/ νέων τεχνολογιών για την προώθηση του εγγραμματισμού και της διαθεματικότητας
-Θεματικές που προάγουν την επικοινωνία μέσω της ξένης γλώσσας
-Δίκτυα επικοινωνίας με μαθητές άλλων χωρών
-Ανάπτυξη της ευρωπαϊκής διάστασης της εκπαιδευτικής μας πολιτικής και προώθηση της πολυπολιτισμικότητας.

Αξιολόγηση των μαθημάτων ξένων γλωσσών

Πέρα από τις μορφές αξιολόγησης (βλέπε Α.Π.Σ. Ξένων Γλωσσών), που αφορούν στην αποτίμηση της προόδου των μαθητών και του βαθμού συμμετοχής τους στην παιδαγωγική πράξη, ο διδάσκων στο τέλος της ωριαίας διδασκαλίας οφείλει να καθοδηγεί τους μαθητές του σε πρακτικές, που βασίζονται σε διαδικασίες αυτοαξιολόγησης (βλ. Portfolio γλωσσών). Ειδικότερα, οι μαθητές με βάση τους στόχους του μαθήματος καλούνται να καταγράψουν τι έχουν μάθει, πως το έχουν μάθει, τι θέλουν ακόμη να μάθουν και ποιες στρατηγικές θα χρησιμοποιήσουν προκειμένου να υλοποιήσουν τις επιδιώξεις τους. Στο πλαίσιο της μικρο-αυτοαξιολόγησης επιτυγχάνεται η ενεργητική εμπλοκή των μαθητών στην πορεία της μάθησης, καλλιεργούνται οι δεξιότητες του «μαθαίνω πως να μαθαίνω» και του «μαθαίνω μέσα από την πράξη», αναπτύσσονται δεξιότητες αυτοβελτίωσης, ενώ παράλληλα ανατροφοδοτείται η διδακτική προσέγγιση, διότι ο εκπαιδευτικός έχει τη δυνατότητα άμεσης βελτιωτικής παρέμβασης στο περιεχόμενο και στη μέθοδο της διδασκαλίας σύμφωνα με τις ανάγκες των μαθητών του.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ (Γ΄ Γυμνασίου)
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟ (

[sophie]

...συνέχεια

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Στο μάθημα αυτό οι επιμορφωτές θα πρέπει να δώσουν έμφαση στα ακόλουθα σημεία:
• Εισαγωγή. Οι ραγδαίες τεχνολογικές μεταβολές. Η προετοιμασία των μαθητών για έναν «τεχνολογικό κόσμο». Η ανάγκη για τεχνολογική εκπαίδευση όλων των πολιτών-μαθητών. Σχεδίαση προγραμμάτων. Προγράμματα τεχνολογικής εκπαίδευσης στα πλαίσια της γενικής εκπαίδευσης. Διάκριση τεχνολογικής εκπαίδευσης στα πλαίσια της γενικής εκπαίδευσης και τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης. Σύνδεση με τις συμφωνίες που έχουν υπογραφεί στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συμφωνία της Λισσαβόνας.
• Το πρόγραμμα Maryland Plan που έχει υιοθετηθεί και εφαρμόζεται στο Ελληνικό σχολείο. Η μέθοδος της ατομικής εργασίας για την Α΄ γυμνασίου, η μέθοδος της ομαδικής εργασίας για την

[PDE ads]

[Dr_Michael]

Ευχαριστούμε!!!

Για Πληροφορική τίποτα; 

[sophie]

Τα παράπονα στο Δήμαρχο!!!
Φαίνεται πως το Π.Ι. κρίνει ότι οι πληροφορικοί δεν χρειάζεστε επιμόρφωση-οδηγίες για τη διδασκαλία του γνωστικού σας αντικειμένου.
Δουλεύετε αυτόφωτα!

[frotri]

Καλησπερα!

ΠΕ06 Αγγλικα ειμαι σε λυκειο και διαβασα στο Π.Ι. οτι υπαρχει λιστα βιβλιων εγκεκριμενη απο το υπεπθ με συγκεκριμενη διδακτεα υλη....

Πού ειναι βρε παιδια αυτη η λιστα;;;;!!! Το Π.Ι. δεν εχει λιστα! Ο διευθυντης μου δεν ξερει τιποτα!!

Τί να κανω, ποιον να ρωτησω;;; Τα παιδια περιμενουν!

 

[thlemaxos355]

καθε χρονο το υπουργειο τις πρωτες μερες του Σεπτεμβρη εστελνε στα σχολεια οδηγιες για τα πρωτα κεφαλαια που θα διδαχθουν στα πανελλαδικως εξεταζομενα μαθηματα της Γ' Λυκειου μεχρι να ανακοινωσει την οριστικη υλη στα τελη του μηνος..εχετε παρει εσεις τιποτα τετοιο φετος;η θα ξεκινησετε με βαση την περσινη υλη;

[daffyduck]

αυτό έρχεται συνήθως έως τις 15-18/09. λογικά θα το βρούμε από αύριο στα σχολεία! Δεν νομίζω να αλλάξει τίποτα φοβερό, ακόμη κι αν καθυστερήσει πάντως εγώ θα ξεκινήσω με την περυσινή ύλη (τι επιλογή έχουμε δηλαδή;)....

[thlemaxos355]

η προχειροτητα σε ολο της το μεγαλειο...ουτε στειλανε τιποτα και μαλλον ουτε και προκειται να στειλουν...

[killbill]

Πού μπορώ να βρω τις οδηγίες για τα ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου του 2007-2008, για όλες τις τάξεις του Λυκείου;

Στο internet έχω βρει κάτι στην διεύθυνση http://clubs.pathfinder.gr/MATHEMATICA/ (τράπεζα θεμάτων -> οδηγίες), αλλά και στην dide.ser.sch.gr στην ενότητα Σχολικοί Σύμβουλοι\ΠΕ03,, αλλά αφορούν μόνο την Α &

[killbill]

Ως νεοδιόριστος θέλω την βοήθειά σας στα εξής δύο ερωτήματα:

1) άλγεβρα

[margavare]

"Υπενθυμίζουμε αρχικά ότι η διδακτέα ύλη Μαθηματικών της

[rozy4]

στην παρακάτω διεύθυνση υπάρχουν οι οδηγίες που εξέδωσε το υπεπθ, μετά από εισήγηση του παιδαγωγικού ινστιτούτου, για τη διδασκαλία των μαθημάτων λυκείου.

http://www.esos.gr/files/articles/5607/odigies_2008.pdf