0 μέλη και 10 επισκέπτες διαβάζουν αυτό το θέμα.
Δεν έχω πειστεί απόλυτα ότι η προληπτική αιτιατική (ή η γενική) είναι "μετακίνηση εκτός της δευτερεύουσας". Νομίζω ότι οι γλωσσολόγοι δίνουν και διαφορετική ερμηνεία.
Όταν λέμε "πρόληψη υποκειμένου", εννοούμε μετακίνηση του υποκειμένου της δευτερεύουσας σε θέση αντικειμένου της κύριας.Στη δε Μετασχηματιστική Γραμματική όταν λέμε "ανύψωση" (raising), εξετάζουμε τη μετακίνηση του υποκειμένου της δευτερεύουσας στη βαθεία δομή σε θέση αντικειμένου ή υποκειμένου στην επιφανειακή δομή.Δεν λέμε ότι προκύπτουν "μαϊμού" αντικείμενα ή υποκείμενα από τη μετακίνηση. Και η Φιλιππάκη θεωρεί ότι στα ελληνικά, οι αιτιατικές που δεν φαίνεται να λειτουργούν ως πραγματικά αντικείμενα, είναι θέματα και ότι έχουμε διαδικασία θεματοποίησης, όχι ανύψωσης.
Κατηγορούμενο είναι η συμφορά. Λέει ότι η αποκαλούμενη ηγεμονία είναι συμφορά, είναι καταστροφική.
Έχουμε δύο μετοχές που συνδέονται με μὲν δέ, άρα ό,τι είναι η μία είναι και η άλλη, και, εφόσον ανήκουν και οι δύο σε συνδετικά ρήματα, και το ἀρχὴν και το συμφοράν θα είναι αντίστοιχα κατηγορούμενα στο υποκείμενό τους «...να καταλάβουμε ότι αυτή που αποκαλείται ηγεμονία, αλλά είναι συμφορά, από τη φύση της κάνει...».
Στις γλωσσολογικές λεπτομέρειες δεν μπορώ να υπεισέλθω, αφού δεν είμαι γλωσσολόγος (μεταξύ μας ήλπιζα apri ότι εσύ θα καταλάβαινες περισσότερα και θα μας εξηγούσες, ως εμπειρότερη περί τα γλωσσολογικά).Το θέμα, απ' όσο διάβασα (μέχρι αργά το βράδυ) δεν είναι εύκολο στην κατανόησή του, αλλά διαπίστωσα ότι - με διαφορετικές μορφές - υπάρχει και σε πολλές άλλες γλώσσες (π.χ. Ιαπωνικά) και αποτελεί πρόκληση για τους γλωσσολόγους (αν και δε βρήκα στο διαδίκτυο πολλές μελέτες επ' αυτού).
Μια διευκρίνιση ακόμη∙ σύμφωνα με τη θεωρία περί περιφερειακού θέματος της Φιλιππάκη, πώς συντάσσονται αυτές οι αιτιατικές; Όταν η ονομαστική μετακινείται πριν από τον σύνδεσμο της δευτερεύουσας και παραμένει ονομαστική, προφανώς συντάσσεται ως υποκείμενο του ρήματος της δευτερεύουσας. Όταν τρέπεται σε αιτιατική, τι λέμε ότι είναι συντακτικά αυτή;
Δεν το καταλαβαίνω αυτό, apri.Έχουμε δύο μετοχές που συνδέονται με μὲν δέ, άρα ό,τι είναι η μία είναι και η άλλη, και, εφόσον ανήκουν και οι δύο σε συνδετικά ρήματα, και το ἀρχὴν και το συμφοράν θα είναι αντίστοιχα κατηγορούμενα στο υποκείμενό τους «...να καταλάβουμε ότι αυτή που αποκαλείται ηγεμονία, αλλά είναι συμφορά, από τη φύση της κάνει...».
(Αυτό δεν εννοεί και εδώ;: http://perseus.uchicago.edu/cgi-bin/philologic/getobject.pl?c.4:21:11:4.NewPerseusMonographs).
Όμως, ποιο είναι το υποκείμενό τους εδώ (τὴν καλουμένην μὲν ἀρχὴν, οὖσαν δὲ συμφοράν);Π.χ στο "την γήν την Πειραϊκήν καλουμένην", έχεις το υποκείμενο "την γην" και το "Πειραϊκήν" ως κατηγορούμενο στο "καλουμένην". Το αντίστοιχο στο "κρήνη ἡ Mίδου καλουμένη"
Λέει ότι μοιάζει (seeming attributive or predicative position και merely simulate attribution or predication), αλλά δεν λέει ότι είναι. Τώρα, τι ακριβώς εννοεί...Πάντως και αυτός μιλάει για κατηγορούμενο, το οποίο έλκει τη μετοχή του συνδετικού ρήματος ως προς το γένος και τον αριθμό. Ε, δεν γίνεται μία λέξη να είναι κατηγορούμενο μέσω μιας μετοχής και η ίδια μετοχή να είναι επιθετικός σε αυτήν.Το υποκείμενο λογικά θα είναι όποιο είναι και σε κάθε άλλη επιθετική μετοχή χωρίς προσδιοριζόμενο όρο. Η δεικτική αντωνυμία; Εμένα αυτή μου φαίνεται (άλλωστε με αυτήν αναλύουμε και τη μετοχή σε αναφορική πρόταση). (Καλά, σύμφωνα με τη σχολική διδασκαλία, το άρθρο).
Αν καταλαβαίνω καλά, και στις δυο περιπτώσεις, θεωρείται ότι είναι το υποκείμενο της εξαρτημένης πρότασης που έχει μεταφερθεί στον κόμβο που ονομάζεται "περιφερειακό θέμα".Έχει το παράδειγμα "Περιμένω το Γιάννη ότι θα φύγει" και λέει ότι δεν μπορεί η αιτιατική να είναι αντικείμενο, γιατί το "περιμένω" δεν παίρνει δυο αντικείμενα όπως το "πείθω" και γιατί η πρόταση σημαίνει "περιμένω κάτι να συμβεί σε σχέση με τον Γιάννη" και όχι "περιμένω τον Γιάννη".
apri, σε ευχαριστώ πολύ για τον κόπο να μου αντιγράψεις όλα αυτά από τη Φιλιππάκη! Τάσσομαι υπέρ της!
Επίσης, εξαιρώ από το φαινόμενο της πρόληψης (το οποίο, και αν δεν είναι πρόληψη, δεν μπορούμε παρά να το λέμε έτσι στους μαθητές) περιπτώσεις όπως ἀναμιμνῄσκω δ’ αὖ ὑμᾶς ὅτι νενικήκατε αὐτῶν τοὺς πολλούς, όπου το ρήμα συντάσσεται κανονικά με δύο αιτιατικές. Καλά δεν κάνω που τις εξαιρώ;
Και ούτε κάποιες περιπτώσεις (από τη στιγμή που δεν έχουμε δίπτωτο ρήμα, που το υποκείμενο της δευτερεύουσας δεν ήταν εξ αρχής και αντικείμενο του ρήματος της κύριας) μου φαίνονται διαφορετικές από κάποιες άλλες. Δηλαδή ούτε με το ὁρῶ + αιτιατική και δευτερεύουσα βλέπω την αιτιατική ως αντικείμενο, γιατί ούτε το «βλέπω τη Μαρία ότι τα κατάφερε μια χαρά» σημαίνει ότι βλέπω τη Μαρία, αλλά «βλέπω ότι η Μαρία...» ή, όπως λέει η Φιλιππάκη, «σχετικά με τη Μαρία».
Συγγνώμη, το παράδειγμα της Φιλιππάκη "περιμένω τον Γιάννη ότι θα φύγει" σας φαίνεται κανονικό; Δεν είναι κάπως... αντιγραμματικό; Υπάρχει κάποιο άλλο παρόμοιο;